Khi du học hay đơn giản hơn là đi du lịch tại Nhật Bản, được người khác giúp đỡ là chuyện bình thường. Người Nhật họ không cần được đền đáp hay tôn vinh, chỉ cần bạn vui vẻ biết ơn và giúp đỡ người khác là đủ. Vậy nên, khi đến với đất nước mặt trời mọc bạn cũng nên biết một vài quy tắc ứng xử để thể hiện sự tôn trọng của bạn với mọi người xung quanh. Bài viết này giống như một cuốn cẩm nang để bạn có thể hiểu thêm về đất nước – con người – văn hóa Nhật Bản.
Một số quy tắc khi đến Nhật Bản
Cúi chào
Một trong những bài học vỡ lòng của trẻ em Nhật Bản chính là học cách cúi chào – một nét văn hóa làm nên sự lịch thiệp của người Nhật. Nhật Bản nổi tiếng là một đất nước rất coi trọng văn hóa, nghi thức và lễ nghĩa.
Đối với Nhật Bản, việc đánh giá một người không chỉ dựa vào cách nói chuyện mà còn dựa vào cử chỉ, hành động và thái độ của người đó. Không giống như người phương Tây, khi gặp nhau thường bắt tay hay ôm hôn mà thay vào đó, họ thể hiện sự mến khách, lịch sự bằng cái cúi đầu chào đầy khiêm tốn.
Cảm ơn – Xin lỗi
“Cảm ơn” là câu nói không thể thiếu trong bất kỳ một cuộc giao tiếp nào của người Nhật Bản. Cái tạo nên nét đặc biệt trong nền văn hóa “Cảm ơn” của người Nhật không phải là ở chỗ họ hiểu được và coi trọng việc cần thiết phải bày tỏ lòng cảm tạ trong mối quan hệ giữa người với người, mà là ở chỗ họ hiểu được và coi trọng phải bày tỏ lòng cảm tạ đối với người khác như thế nào.
Còn “Xin lỗi” được dùng khi bạn mắc phải sai lầm hay khi cảm thấy có lỗi. Ở Nhật, trẻ em được dạy cách cảm ơn sau khi nhận được bất kỳ sự giúp đỡ nào dù lớn hay nhỏ và cũng tại nơi đây, trẻ em Nhật Bản cũng được dạy cách làm thế nào để có thể đứng dậy sau mọi thất bại. Tại Nhật Bản, ngay từ khi trẻ bắt đầu bước chân vào mẫu giáo đã được dạy bài học về quy tắc ứng xử căn bản về “Cảm ơn” và “Xin lỗi”.
Tôn trọng tài sản công cộng
Người Nhật Bản có tính kỷ luật và ý thức rất cao. Việc viết, vẽ bậy hoặc phá hoại các tài sản công cộng, đặc biệt là các địa điểm du lịch, di tích lịch sử gắn liền với quá trình hình thành và phát triển của Nhật Bản bị xem là hành vi kém văn hóa, và bị xử phạt rất nặng nếu bị phát hiện.
Trao danh thiếp và quà tặng
Trong các sự kiện trang trọng hoặc những cuộc gặp gỡ trong kinh doanh, trao đổi danh thiếp là nghi thức cần thiết. Ngoài ra, bạn cũng có thể mang một món quà lưu niệm nhỏ từ quê hương để tặng cho các đối tác. Nghệ thuật trao đổi danh thiếp trong buổi họp chính là một phần của văn hóa công sở.
Mặc dù đây chỉ là một cách giới thiệu, nhưng công việc sẽ không thể bắt đầu nếu như thủ tục này chưa hoàn thành. Khi trao danh thiếp cho đối tác người Nhật, hãy sử dụng cả hai tay và cùi chỏ một cách nhẹ nhàng và đưa danh thiếp ra. Hành động này cũng tương tự như khi bạn nhận danh thiếp từ họ. Khi trao đổi một danh thiếp đã được dịch sang tiếng Nhật, hãy chắc chắn rằng mặt tiếng Nhật của danh thiếp hướng lên trên.
>>> Xem thêm: Du học Nhật Bản 2019
Xếp hàng
Có rất nhiều điều về Nhật Bản khiến bạn ấn tượng, và văn hóa xếp hàng của con người Nhật Bản là một nét văn hóa khiến cả thế giới thán phục.
Với hầu hết các nước trên thế giới, việc xếp hàng chờ đợi gây cảm giác khó chịu, nhưng riêng đối với người Nhật Bản văn hóa xếp hàng được tuân thủ rất nghiêm túc và không một ai cảm thấy khó chịu vì điều đó. Từ góc nhìn của người Nhật, xếp hàng không phải là văn hóa, mà là một thói quen đã được xây dựng từ lúc còn bé.
Cởi giày
Ở Nhật Bản, chỉ cần là những nơi có sàn nhà thì có nghĩa là bạn phải cởi giày hoặc mang dép. Trước khi bước vào bất cứ ngôi nhà nào ở Nhật Bản, bạn phải cởi bỏ giày dép để ở ngoài cửa. Ở trong nhà, thường có dép đi riêng. Cởi giày quay mũi dép ra ngoài trước khi vào nhà.
Không đùa giỡn với đũa khi ăn uống
Ngay cả khi bạn đến từ một quốc gia quen sử dụng đũa trong bữa ăn, bạn vẫn có thể mắc một số lỗi về giao tiếp trên bàn ăn tại Nhật Bản. Đối với người Nhật, một số hành động như dùng đũa để gãi ngứa, chỉ vào một ai đó, ra hiệu cho nhân viên phục vụ, gõ lên bàn hoặc xiên vào đồ ăn đều bị xem là không thể chấp nhận.
Ngoài ra, đừng bắt chéo đũa, cắm đũa đứng trên tô cơm, hoặc dùng đũa gắp đồ ăn để chuyền vào đũa của người khác vì trong văn hóa Nhật, đây là một nghi thức trong tang lễ. Nếu bạn muốn dùng đũa để lấy thức ăn từ một dĩa chung, hãy sử dụng đầu còn lại của chiếc đũa thay vì dùng đầu bạn đã dùng để ăn.
Nghi thức tại đền thờ
Hãy luôn nhớ rằng người Nhật rất kính cẩn khi nhắc đến tôn giáo và đây là những nơi linh thiêng để cầu nguyện trong văn hóa của đất nước này. Đừng cố bước vào các khu vực giới hạn, trò chuyện nhỏ tiếng và ăn mặc trang phục phù hợp.
Hầu hết các đền thờ đều yêu cầu du khách thực hiện khi lễ gột rửa trước khi vào bên trong. Hãy dùng một chiếc gàu múc nước rửa tay, lấy một ít nước súc miệng và nhổ xuống đất. Tuyệt đối đừng nhổ ngược vào nơi chứa nước.
Sử dụng điện thoại di động
Trò chuyện ồn ào qua điện thoại di động khi sử dụng phương tiện công cộng như tàu lửa hoặc xe buýt bị xem là bất lịch sự. Nếu phải dùng điện thoại để nhắn tin, bạn hãy bật chế độ im lặng hoặc trả lời các cuộc gọi với âm lượng nhỏ. Đó là một cách tôn trọng mọi người xung quanh.
Không vừa đi vừa ăn
Việc ăn uống ở những nơi công cộng như trên phố, trên tàu điện ngầm, trong công viên… sẽ khiến cho những người xung quanh bạn cảm thấy khó chịu. Đôi khi bạn còn có thể bị nhiều người khiển trách hoặc nhìn với ánh mắt thiếu thiện cảm. Vì vậy nên tránh ăn uống ở những nơi công cộng.
Đeo khẩu trang khi bị bệnh
Tránh ngoáy mũi, sụt sịt hoặc hắt hơi ở nơi công cộng. Nếu đang bệnh, hãy luôn đeo khẩu trang để tránh lây nhiễm cho người khác. Chỉ qua việc đeo khẩu trang cũng có thể thấy sự cẩn thận và văn minh đáng học hỏi của người Nhật.
Người Nhật rất quan trọng sức khỏe của mình nhưng đồng thời cũng quan tâm đến những người khác nữa. Đây có lẽ là một nét đặc trưng, độc đáo của xã hội Nhật Bản.
Trên đây là Những quy tắc khi đến Nhật Bản mà bạn nên biết. Vinanippon hy vọng đã giúp bạn hiểu thêm phần nào về văn hóa – con người đất nước mặt trời mọc.
